Μαθαίνοντας για τον αγωγό TAP

Την 1η Ιουλίου 2014 μέλη των ΕΝ.ΔΗΜΟ. παρευρέθησαν σε μια ενημερωτική παρουσίαση στη Κορησό, με θέμα την διαδικασία αποζημιώσεων σε όσους θίγονται από τον λεγόμενο αγωγό "TAP" (Διαδριατικός αγωγός φυσικού αερίου).

Εισηγητές της παρουσίασης ήταν εκπρόσωποι της κοινοπραξίας μελετητικών γραφείων "TOPMAPS" (Γραφείο κτηματογράφησης). Η συγκεκριμένη κοινοπραξία αποτελείτε από 3 υπο-εταιρείες:

• Μακεδονική εταιρεία τεχνικών μελετών (http://www.makedoniki-etm.gr/h-etairia/)

• Γαία ΑΕ Μελετών (http://www.gaiasa.gr/)

• Geomatics s.a. (http://www.geomatics.gr/el/)

Η κοινοπραξία TOPMAPS έχει αναλάβει την έρευνα για την χάραξη του αγωγού φυσικού αερίου σαν υπεργολάβος της TAP. Η ΤΑΡ είναι κι αυτή μια κοινοπραξία επτά μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών της ενέργειας.

Πρόκειται για τις εταιρείες bp, Socar, Statoil, Total, Fluxys, E.ON, και Axpo.

Λίγα λόγια για τον αγωγό

Ο αγωγός ΤΑΡ (του οποίου το όνομα είναι σύμπτυξη του Trans Adriatic Pipeline) θα ξεκινάει στο Ελληνικό έδαφος απο τους Κήπους της Αλεξανδρούπολης στον Έβρο μέχρι την περιοχή μας στη Καστοριά. Ανά 30 χιλιόμετρα περίπου θα έχει βαλβιδοστάσια (24 συνολικά) και 3 σταθμούς αποσυμπίεσης. Στο Ελληνικό έδαφος απλώς περνάει και δεν αφήνει παροχές για την αξιοποίηση του φυσικού αερίου τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Με λίγα λόγια οι Καστοριανοί και γενικότερα οι Έλληνες πολίτες δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν το φυσικό αέριο, το οποίο θα καταναλώνεται στην Ιταλία κι από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Προς το παρόν δεν έχει οριστικοποιηθεί η χάραξη του αγωγού και η TAP μέσω των ντόπιων υπεργολάβων προσπαθεί να κάνει διαβούλευση με τους πολίτες προκειμένου να αποδώσει αποζημιώσεις.

Πώς θα γίνει η όδευση του αγωγού

Η χάραξη του αγωγού δεν έχει γίνει ακόμα στις λεπτομέρειές του και η συγκεκριμένη παρουσίαση είναι στα πλαίσια διαβούλευσης της εταιρείας με τις τοπικές κοινωνίες και τους κατοίκους. Οι όποιες αλλαγές χάραξης θα γίνουν μέσα σε μια ζώνη 52 μέτρων με βάση την υπάρχουσα χάραξη.

Ο αγωγός σύμφωνα με τον διαδικτυακό τόπο του TAP (http://www.trans-adriatic-pipeline.com/gr/ http://www.trans-adriatic-pipeline.com/gr/) υιοθετούνται πρότυπα αναφοράς σχετικά με την αποφυγή και τον περιορισμό των επιπτώσεων στον πολίτη, την τοπική κουλτούρα και το περιβάλλον. Για το λόγο αυτό έχουν επιλεγεί για τον TAP τα Πρότυπα Απόδοσης που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD).

Ο αγωγός έχει διάρκεια ζωής θεωρητικά 50 χρόνια σύμφωνα με τους εκπροσώπους της κοινοπραξίας κτηματογράφησης. Άρα για τουλάχιστον 50 χρόνια το έδαφος ανάλογα με τη περίπτωση ενοικιάζεται ή αγοράζεται απο τον ΤΑΡ.

Γύρω απο τον υπόγειο TAP του οποίου η οριοθέτηση πάνω απο το έδαφος θα υποδηλώνεται με ειδική σήμανση (κάτι σαν σημαιάκια!) καθορίζονται τρείς "ζώνες ασφαλείας".  
Η πρώτη ζώνη εκτείνεται 4 μέτρα εκατέρωθεν του αγωγού (δηλαδή 8 μέτρα σε μήκος). Σε αυτή τη ζώνη δεν επιτρέπεται η δόμηση και επιτρέπονται καλλιέργειες μόνο με ρίζα που δεν φτάνει σε μεγάλο βάθος.

Η δεύτερη ζώνη εκτείνεται στα 10 μέτρα εκατέρωθεν του αγωγού (20 μέτρα σε μήκος). Σε αυτή τη ζώνη επίσης δεν επιτρέπεται η δόμηση αλλά επιτρέπονται καλλιέργειες με βαθιές ρίζες (δέντρα).

Η τρίτη ζώνη εκτείνεται 200 μέτρα εκατέρωθεν του αγωγού όπου επιτρέπεται η δόμηση εκτός απο μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα (σχολεία,βιομηχανίες κλπ).

Στο παραπάνω σχήμα προσπαθούμε να δώσουμε εποπτικά κάπως τις ζώνες με τη μάυρη ζώνη στο κέντρο να συμβολίζει τον αγωγό ΤΑΡ.

Πώς δίνονται οι αποζημιώσεις

Το επίκεντρο όμως της παρουσίασης ήταν η διαδικασία και η πολιτική των αποζημιώσεων στη χρήση γής που θα ακολουθήσει η κοινοπραξία εταιρειών ΤΑΡ.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα λοιπόν των εκπροσώπων η όδευση του αγωγού φυσικού αερίου περιλαμβάνει 2 φάσεις όπου η γή θα αλλάξει χρήση. Η μία είναι η φάση της κατασκευής του αγωγού και η δεύτερη η φάση λειτουργίας του αγωγού. Στη πρώτη περίπτωση μιλάμε για μίσθωση γής και στη δεύτερη για αγορά γής, άρα αυτά μπαίνουν σαν παράμετροι στον καθορισμό των αποζημιώσεων.

Η εταιρία κάλεσε τους θιγόμενους να δηλώσουν τα κτήματα και τις καλλιέργειες τους ώστε να απογράψει ποιοί και πώς επηρεάζονται. Η καταγραφή αυτή είναι τόσο ποσοτική (καταγραφή εκτάσεων και αποτύπωση σε κτηματολόγιο με σύστημα GPS), όσο και ποιοτική (καταγραφή τύπων καλλιεργειών, κτισμάτων, ποσοτήτων παραγωγής κλπ με συμπλήρωση κάποιου ερωτηματολογίου).

Τα δεδομένα αυτά, με έναν αδιευκρίνιστο κατά τη γνώμη μας ακόμα τρόπο, θα εισαχθούν σε μια βάση δεδομένων όπου προφανώς θα καθοριστούν αναλογίες ώστε να μπουν "επίπεδα" αποζημιώσεων. Οι παράμετροι που μπαίνουν εδώ όμως είναι πάρα πολλοί και οι επισημάνσεις των κατοίκων της Κορησού ήταν σημαντικές και πολλές φορές ερωτήματα μείναν αναπάντητα. Το θετικό είναι η εταιρεία (θεωρητικά τουλάχιστον) λαμβάνει υπόψη της όλες αυτές τις παρατηρήσεις.

Μάλιστα οι εκπρόσωποι δήλωσαν ότι επιδιώκεται απο τον ΤΑΡ να δοθούν οι αποζημιώσεις πρίν απο την κατασκευή του έργου και εκτίμησαν χρονικά να δοθούν πρίν το 2016!!

Οι εκτάσεις είτε απαλλοτριώνονται (όταν ο ιδιοκτήτης δεχθεί την αποζημίωση) είτε μπαίνουν σε καθεστώς "υποχρεωτικής δουλείας" (Κατα την διαδικασία αυτή η αποζημίωση δεν γίνεται δεκτή απο τον ιδιοκτήτη, το έδαφος αποκαθίσταται και ξαναδίνεται στον χρήστη με την οριζόμενη αποζημίωση"

Οι αποζημιώσεις καθορίζονται με το είδος καλλιέργειας που δηλώνεται όταν γίνεται η καταγραφή, ακόμα κι αν ο τύπος καλλιέργειας αλλάξει το επόμενο έτος. (πχ αν δηλώσει κάποιος ότι έχει φασόλια και την άλλη χρονιά βάλει καλαμπόκια, η αποζημίωση θα βγει με βάση τα φασόλια)

Αν αυτός που καλλιεργεί νοικιάζει το χωράφι κάποιου άλλου, ο ενοικιαστής αποζημιώνεται για την καλλιέργεια και ο ιδιοκτήτης για τη γή.

Αν η έκταση είναι χωρίς καλλιέργεια (χέρσα), η αποζημίωση θα βγεί μόνο για την έκταση.

Δεν απαντήθηκαν όμως ερωτήσεις για το πώς αποζημιώνεται κάποιος για παράδειγμα εάν έχει το χωράφι του σε αγρανάπαυση πχ και πιθανών να υπάρχουν κι αλλα πολλά αναπάντητα ερωτήματα.

Οι θιγόμενοι μπορούν να υποβάλουν τις απορίες και τις παρατηρήσεις τους με διάφορους τρόπους:

• e-mail στο tapgreece@tap-ag.com

• Επιστολή στο Λ.Μεσογείων 2-4/ Αθηνα/ΤΚ11527
•  Τηλεφωνικά: 210-7781881 και 8001181881 (χωρίς χρέωση στην Ελλάδα) 
• SMS μήνυμα στο 6930918020 
• Φαξ 2107781881

Πολλές περισσότερες πληροφορίες μπορεί να αντλήσει κάποιος απο το site του ΤΑΡ όπου βρίσκεται και όλη η μελέτη περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων εδώ

Το χρονοδιάγραμμα επίσης με εποπτικό τρόπο της φάσης κατασκευής του ΤΑΡ μπορείτε να το βρείτε εδώ  

Αντίλογος

Οι εκπρόσωποι του ΤΑΡ είχαν ένα πολύ συγκεκριμένο θέμα παρουσίασης και η κουβέντα είχε ξεφύγει αρκετά σε χρονική διάρκεια. Αλλά και τα μέλη των ΕΝ.ΔΗΜΟ που παρευρέθησαν εκεί δεν ήταν επαρκώς ενημερωμένα για τον ΤΑΡ.

Ψάχνοντας για τις επιπτώσεις απο το έργο, βρήκαμε κάποιες απο μια πρόχειρη διερεύνηση στο διαδίκτυο. Ομως θα πρέπει να ψάξουμε "τα ψιλά γράμματα" μέσα στη μελέτη, που ευτυχώς σε κάποιο βαθμό το έχουν κάνει κάποιοι άλλοι ήδη για μας και δεν χρειάζεται να ξανα εφεύρουμε τον τρόχο.

Στην Ελλάδα λοιπον θα αναπτυχθούν τα 543 από τα συνολικά 863 χιλιόμετρα του αγωγού, με υψηλές τεχνικές απαιτήσεις.Ο TAP θα συναντηθεί με 1.443 υποδομές, αλλά και με προκλήσεις διαφορετικού χαρακτήρα, περιβαλλοντικές και άλλες (π.χ., οι προαναφερθείσες αποζημιώσεις).

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την προς έγκριση ΜΠΚΕ της κοινοπραξίας, η συνολική ζώνη εργασίας του αγωγού θα απαιτήσει 20.000 στρέμματα γης, το 80% των οποίων αφορά αγροτική γη.

Ωστόσο, "έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένες περιοχές κατά μήκος της διαδρομής, οι οποίες έχουν υψηλή οικολογική αξία. Η συνολική απώλεια οικοτόπων εθνικής και ευρωπαϊκής σημασίας από τη ζώνη εργασίας ανέρχεται σε 3760 στρέμματα περίπου" αναφέρεται στη Μελέτη.

Επίσης δεν γνωρίζουμε ακόμα πόσο ασφαλές είναι σε μια περίπτωση σχετικά ισχυρού σεισμού πχ, αλλά φανταζόμαστε οτι θα έχει υπάρξει κάποια πρόβλεψη.

Στη συνάντηση επίσης έγινε σαφές ότι η Ελλάδα ΔΕΝ πρόκειται να πάρει φυσικό αέριο απο κάποια "παροχή". Τα όποια οφέλη έχουν να κάνουν κυρίως με τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν κατα την κατασκευή του αγωγού.

Έτσι κάποιες παλιότερες δηλώσεις που έδιναν ψεύτικες ελπίδες, πραγματικά δεν ξέρουμε πως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τώρα:

Οπως για παράδειγμα του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννη Μανιάτη και του υφυπουργού Ασημάκη Παπαγεωργίου:

«Το όραμα της Ελλάδας να ενταχθεί στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη γίνεται πραγματικότητα. Αυξάνεται κατακόρυφα η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας τόσο για τα Βαλκάνια όσο και για την Ευρώπη συνολικά. Η χώρα μας αναδεικνύεται σε βασικό παράγοντα σταθερότητας στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο», τόνισε ο κ. Παπαγεωργίου,

«Ο πόλεμος με τα συμφέροντα ήταν πολύ συγκεκριμένος και σύμμαχο είχαμε μόνο την Ιταλία και απέναντί μας είχαμε τότε τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Το γεγονός, ότι ο νότιος διάδρομος μεταφοράς φυσικού αερίου περνά από την Ελλάδα και δεν την αγνοεί όπως κάποιοι μια δεκαετία σχεδίαζαν είναι μια εθνική επιτυχία» είπε χαρακτηριστικά.

«Ο TAP είναι το μήνυμα ότι υπάρχουμε κι εμείς: Ελλάδα, Κύπρος, Νότος, Ιταλία. Άρα οι Κεντροευρωπαίοι και οι Βόρειοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι αυτές οι χώρες έχουν μια σημασία που ξεπερνά το ότι δημοσιονομικά πρέπει να κάνουν προσαρμογές» τόνισε ο κ. Μανιάτης.

Πηγή: Πιέστε εδώ

Ή της κυρίας Μαρίας Αντωνίου

"Θα θέλαμε, όμως, να σας επισημάνουμε, δεδομένων και των κλιματικών συνθηκών της Δυτικής Μακεδονίας , ότι για όλους τους συμπολίτες μας, μεγάλο ζήτημα αποτελεί η παροχή φυσικού αερίου στις περιοχές από τις οποίες θα διέρχεται ο αγωγός με την πρόβλεψη κατασκευής βανοστασίων.
Όπως έχει διαβεβαιώσει, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΡ, κύριος Σκουφιάς, υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας σταθμών εξυπηρέτησης φυσικού αερίου ανά 30 χιλιόμετρα αγωγού. Όπως αντιλαμβάνεστε η παροχή φυσικού αερίου, στους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας, εκτός του ότι θα ανακουφίσει οικονομικά τα νοικοκυριά που δοκιμάζονται από το κρύο οκτώ μήνες το χρόνο και πλήττονται από την αυξημένη τιμή του πετρελαίου, θα συμβάλλει ουσιαστικά και στην προστασία του περιβάλλοντος, αφού θα αποτρέψει την καταστροφή των δασών. Σε πρόσφατη καταμέτρηση των αρμόδιων άρχων, 2,5 χιλιάδες στρέμματα δασικής έκτασης καταστράφηκαν από την παράνομη υλοτομία στην περιοχή του Γράμμου."

Πηγή: Πιέστε εδώ

Του Κύριου Σαββόπουλου

"Ο κ. Σαββόπουλος αφού τόνισε την σημασία της κατασκευής του συγκεκριμένου έργου για την περιοχή μας και ευχαρίστησε τους εκπροσώπους της εταιρίας για την ενημέρωση, έθεσε το θέμα των παροχών κατά μήκος του αγωγού που θα επιτρέπουν την μελλοντική χρήση του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με την ΤΑΡ, σε πρώτη φάση οι σχεδιαζόμενες παροχές θα είναι πέντε, μια εκ των οποίων θα αφορά την Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς. "

Πηγή: Πιέστε εδώ

Ή ακόμα και αντιπαραθέσεις σαν αυτήν που εκθέτουν και το δημοσιογραφικό μέσο:

"Τον κοιτούσαν αμήχανα τον δήμαρχο Καστοριάς Μανώλη Χατζησυμεωνίδη την ώρα που τα "έριχνε" για την απόφαση να μην υπάρχει "αναμονή" δηλ. παροχή για φυσικό αέριο στον Ν. Καστοριάς μετά την μεγάλη απόφαση κατασκευής του αγωγού TAP.
Αυτή η νέα περιφερειακή και τοπική αποτυχία έρχεται απλά να προστεθεί σε άλλες δέκα…..
Μηδενική αντίδραση ΔΑΚΗ Σαββόπουλου και όλων των τοπικών αδιάφορων περιφερειακών συμβούλων του Ν.Καστοριάς."

Πηγή: Πιέστε εδώ

Μετά την υπογραφή η κ. Αντωνίου δήλωσε:

«Υπεγράφη η τριμερής συμφωνία Ελλάδος – Ιταλίας – Αλβανίας για την κατασκευή του αγωγού TAP. Πρόκειται για έναν αγωγό που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν στη Δ. Ευρώπη και εφόσον υλοποιηθεί βάζει την πατρίδα μας στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Και βέβαια θα έχει πολλαπλά οφέλη σε γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο, αφορά όμως και την Καστοριά, αφού από το έδαφος της θα εξέλθει ο αγωγός στην Αλβανία.

Πηγή: Πιέστε εδώ